İyot eksikliği halsizlik, yorgunluk, saç dökülmesi gibi sonuçlar doğurabilir

08 Eylül 2021 Çarşamba 20:26

Medicana Konya Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Gönülalan, son dönemde bir iyot hareketi, bir iyot kullanımına teşvik gibi bir iyot kullanım fazlalığının olduğunu ifade etti. İyotun çok önemli bir mineral olduğunu aktaran Dr. Öğrt Üyesi Gönülalan, “Çünkü bizim tiroid dokumuz bir iyot deposu olan bir dokudur ve tiroid hormonlarının üretilmesi için iyot olmazsa olmazımızdır. Sadece tiroid hormonları için değil, hani vücudumuzdaki pek çok dokunun yapısında vardır ama en çok iyotta depolanır. Önemlidir, eksikliği olsun istemeyiz ama herkes de iyot kullanmak zorunda değildir. Evet biz de bir iyot eksikliği varsa yani tiroid bezimizin az çalışması olabilir halsizlik, yorgunluk olabilir saç dökülmesi olabilir kilo vermede zorluklar olabilir konsantrasyon bozuklukları gibi şikayetlerimiz olabilir, evet iyot eksikliğini düşündürür. Mutlaka bir tetkik edilerek iyot eksikliğimiz var mı diye bakılarak çıkacak sonuca göre iyot tedavisi planlanması gerekir” dedi.

TİROİD KANSER RİSKİNİ ARTTIRABİLİR

Rastgele kullanılan iyotun sakıncalarından bahseden Gönülalan, “Rastgele günlük ihtiyacımızın 10 katı 20 katı gibi iyot içeren damlaları herkesin böyle 3’er damla 5’er damla kullanması çok sakıncalı. Niye sakıncalı? Çünkü artık böyle hastalarımız oluşmaya başladığı için bunu özellikle belirtmek istiyorum. Bu yüksek doz iyot kullanımına bağlı tiroid bezi hormonlarının üretilemediği hipotiroidiler ya da fazla üretildiği hipertiroidiler gibi ya da tiroid bezinin büyümesi gibi otormin hastalıklara teşvik oluşturabilir, tiroidotormin hastalıkları tetikleyebilir. Tiroid kanser riskini artırabilir pek çok olumsuz sonuçları var maalesef. O yüzden mutlaka şikayetleriniz varsa bir laboratuvar ölçümüyle iyot düzeyinize bakılarak günlük ihtiyacımızı belirleyerek iyot kullanmanızı kesinlikle tavsiye ediyorum” diye konuştu.

İYOT EKSİKLİĞİ NEDİR? İYOT HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?

İyot eksikliği, kalbin hareketlerini, uyarılan sinirlerin verdiği yanıtı, canlının büyüme hızını ve metabolizmayı denetleyen tiroit bezi salgısını doğrudan etkileyen iyot elementinin vücuda yeterli miktarda alınamaması durumudur. Bebeklik döneminde iyot eksikliği ruhsal ve bedensel gelişimi ağır bir biçimde kesintiye uğratabilir. Peki, iyot hangi besinlerde bulunur?

İyot eksikliğinin yol açtığı hastalıkların en yaygınlarından biri basit guatrdır. Özellikle dağlık bölgelerde ve denizden uzak bölgelerde görülür. Deniz kıyılarında çok ender rastlanır. Eksikliği orta derecedeyse tiroid bezi normal miktarlarda hormon bireşimlemek için daha fazla çalışır; böyle durumlarda guatr oluşmasına karşın bireyin sağlığı bozulmamış olabilir. Öte yandan uzun süren ağır eksiklik durumlarında tiroit hormonlarının yetmezliği ortaya çıkar. Cilt kurur, saçlar dökülür, yüzde şişkinlik, kaslarda gevşeklik ve güçsüzlük, kilo artışı, güçte azalma ve zihinsel tembellik gibi belirtileri olan miksödem görülür. Sporadik guatrın nedenleri anlaşılamamıştır; bu durum yeterli miktardan fazla iyot alınan bölgelerde ortaya çıkar. Lahana ve şalgam gibi sebzeler, iyotun vücut dokularına girmesine engel olduğu düşünülen, ama pişirme sırasında ısı etkisiyle yıkıma uğrayan tehlikeli bir enzim içerir.

İyot eksikliğini önlemenin ne basit yolu düzenli olarak deniz ürünleri yemek ya da iyotlu sofra tuzu kullanmaktır. Anne gebelikte iyotça zengin besinler alırsa bu durumu engelleyebilir. Lahana ve şalgam gibi sebzeler, iyotun vücut dokularına girmesine engel olduğu düşünülen, ama pişirme sırasında ısı etkisiyle yıkıma uğrayan tehlikeli bir enzim içer.

İYOT HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?

Beyaz ekmek

Ispanak

Soya fasulyesi

Pazı

Kabak

Sarımsak

Fasulye

Yulaf

Pirinç

Makarna

Kırmızı et