Tuvalet eğitimi süreci birçok ebeveyn için işkenceye dönebiliyor. Tuvalet eğitiminin çocuklar ve ebeveynler arasında çatışma konusu olması bu döneme darbe vuran durumlardan biridir. Bu süreçte ebeveynin sık sık kendine hatırlatması gereken temel şey şudur;
- Sabırlı olmalıyım, çatışmadan uzak durmalıyım, tuvalet eğitimini çocuğun tek gündemi haline getirmemeliyim.
Peki nedir bu süreci bu kadar zorlayıcı kılan?
Bir çok ebeveyn sürece çocuk fizyolojik olarak hazır olmadan başlamaktadır. Bu durumda aylarca uğraşılır ve sonuç alınamaz. Aylarca uğraşılan süreç, çocuk için ‘’tuvalet algısını’’ yıkıcı bir unsur olarak hatırlamasına sebep olur. Bu yıkıcı unsura aylar sonra hazır dahi olsa, olumsuz zihin hatırlatıcıları çocuğu süreçten uzaklaştırır.
Tuvalet eğitimi için en doğru yaş nedir?
18.aydan sonra çocukların kaslarını büyük oranda kontrol edebildiklerini yapılan bilimsel çalışmalarda görebiliyoruz. Ancak bu yaş unsuru her çocuk için farklılık gösterebilir. Çocuğun kaslarını kontrol edip edemediğinin bazı sinyalleri vardır. Bu sinyaller; dik durabilme, yürümeye başlama, kontrollü bilinçli fiziksel davranışlar, bezden rahatsız olma, tuvaletini yaptığında sözel ya da fiziksel olarak gösterme.
Tuvalet eğitiminde lazımlık kullanmak şart mıdır?
Lazımlık kullanımı birçok çocuk için, kontrol edebildiği bir nesne olarak rahatlatıcı olmaktadır. Klozetler ya da alafranga tuvaletler, çocuk için fazla büyük olduğundan, kontrol edemeyecekleri nesnelerdir. Çocuklar güvende olmayı sever. Lazımlık kullanılması halinde, lazımlığın genellikle tuvalette olması çocuğun tuvalete alışması için önemlidir. Çocuğumuzun klozet kullanmasını veya bu yolla alışmasını sağlamak istiyorsak, çocuğun ayağının bir nesnenin üzerinde durup havada asılı kalmaması çocuğun güvende hissetmesi için diğer önemli unsurlardan biridir. Tabure vb eşyalar kullanılabilir.
Çocuğumuza ne zaman ve nasıl tuvaleti hatırlatalım?
Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun altını değiştirirken ‘’çiş,ıslak,kaka,bez’’ vb. sözcükleri olumsuz herhangi bir anlam yüklemeden çocuğun zihnine yerleştirmek önemlidir. Bu şekilde çocuk tuvalet eğitimine hazır hale geldiğinde kullandığınız sözcüklerin bir anlamı olacaktır. Örneğin; Ege çişini yaptı, şimdi ıslak bezini çıkartıp rahatlatmalıyız. Vb cümleler. Tuvalet eğitimine başlarken çocuğa bir psiko-eğitim vermek oldukça önemlidir.
Tuvalet nedir? Neden gitmeliyiz?
*Bu süreçte çocuklar için yazılmış olan hikaye kitaplarını birlikte okuyabilirsiniz. Çocuğun tuvalete gitme saatlerinin belirlenmiş ve genelde yemeklerden hemen sonra şeklinde ayarlanması önemlidir. Sindirim sistemimizin en çok çalıştığı bu zaman aralıklarında, çocuğa tuvalete gitmesi gerektiği hatırlatılır.
Tuvalette çocuğun oyuncak, hikaye kitabı bulundurması sakıncalı mıdır?
Hayır. Çocuğun tuvalete alışma sürecindeyse, eğlendiği hikaye kitaplarını yanına almasına müsaade edebilirsiniz.
Gündüz bezi ile gece bezi aynı anda mı çıkarılmalı?
Bu sorunun yanlış bir cevabı olmamakla birlikte. Gündüz bez çıkarmaya alışan çocuğun, gece alışmaya hazır olduğunu düşünmemiz daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
Psk.Kübra BERRAK, Çocuk ve Ergen Terapisti/Mutlu Çocuk Akademi Başakşehir anaokulu başakşehir 0-2 yaş kreş, kurucusudur.
