Uygulamayla, Sağlıklı Hayat Merkezleri'nde görev yapan psikolog, diyetisyen, fizyoterapist ve çocuk gelişimcilerin fazla mesai almadan haftalık çalışma sürelerinin 'mesai kaydırma' yöntemiyle dengelenmesi ile çalıştırılması ön görülüyor.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nün, 81 ilin il sağlık müdürlüklerine gönderdiği yazı sağlık alanında yeni bir tartışmayı beraberinde getirdi. İlçe Sağlık Müdürlüklerine bağlı olarak hizmet veren Sağlıklı Hayat Merkezleri'nde (SHM) görev yapan psikolog, diyetisyen, fizyoterapist ve çocuk gelişimcilerin Cumartesi günleri de çalıştırılmasını öngören talimat, başta sağlık sendikaları olmak üzere sahada görev yapan çalışanların tepkisini çekti.
Bakanlığın yazısında, SHM'lerde görev yapan psikolog, sosyal çalışmacı, fizyoterapist, çocuk gelişimci ve diyetisyen gibi meslek gruplarının, mesai kaydırma yöntemiyle Cumartesi günü hizmet sunması istendi. Yazıya gerekçe olarak ise 25 Mayıs 2018 tarihli ve 30341 sayılı 'Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' gösterildi.
Amaç danışmanlık sayısını artırmak
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen yazıda, bazı illerde SHM'lerde sunulan hizmetlere başvuru sayılarının düşük olduğu ifade edildi. Bu durumun, merkezlerin tanınırlığının yetersiz olmasından ve vatandaşların hizmetlerden yeterince haberdar olmamasından kaynaklandığına dikkat çekildi. Yazıda, SHM'lerin hizmet kalitesinin ve bilinirliğinin artırılması, daha fazla vatandaşın bu hizmetlerden faydalanabilmesi amacıyla, birden fazla personelin bulunduğu merkezlerde Cumartesi günleri de hizmet sunulmasının uygun olacağı belirtildi.
Talimat yazısında ayrıca, hafta sonu sunulacak hizmetlerin SİNA raporlama vitrinlerinde görünür olması için, mesai saatlerinde olduğu gibi vaka koordinatörü aracılığıyla HSYS danışan-hasta kayıt modülü üzerinden yönlendirme yapılması gerektiği vurgulandı. Cumartesi günü verilen hizmetlerin de diğer hizmetler gibi HSYS üzerinden kayıt altına alınması ve titizlikle takip edilmesi istendi.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünce gönderilen yazıda uygulamanın fazla mesai kapsamında olmadığı, personelin haftalık çalışma süresinin 'mesai kaydırma' yöntemiyle dengeleneceği belirtildi.
Sendikalar, Bakanlığın bazı illerde Sağlıklı Hayat Merkezlerindeki günlük danışmanlık sayılarının Türkiye ortalamasının altında kaldığını savunarak gönderdiği talimatın sorunu çözümü değil çalışanlara ek mesai dayatma olduğunu belirtti. Sendikalar, uygulamanın sahadaki karşılığının bu şekilde olmadığını ve birçok belirsizlik barındırdığını dile getirdi.
Türk Sağlık-Sen ve Birlik Sağlık-Sen, uygulamanın çalışanların hafta sonu dinlenme hakkını fiilen ortadan kaldıracağını ve çalışanların güvenliğini riske attığını vurguladı. Sendikalar, SHM'lerin tanıtımının yapılmaması, planlamanın yetersizliği ve organizasyon eksikliği bakanlık ile il ve ilçe sağlık müdürlüklerinin sorumluluğunda bulunduğunu da ekledi. Dolayısıyla vatandaşların Sağlıklı Hayat Merkezlerinden ve bu merkezlerde sunulan hizmetlerden yeterince haberdar olmamasının sorumlusunun sağlık çalışanları olmadığı yinelendi.
Sendika temsilcileri, yazılı bir görev emri olmaksızın hiçbir sağlık çalışanının hafta sonu tek başına bir sağlık binasında çalışmaya zorlanamayacağını da ifade etti. Yazılı talimat verilmesi halinde ise sendika üyesi personel için hukuki süreçlerin başlatılacağı açıklandı. Ayrıca, Cumartesi günü tek başına çalışmanın başta can güvenliği olmak üzere ciddi riskler barındırdığına da dikkat çekildi.
Türk Sağlık-Sen: 'Bu bir angaryadır'
Türk Sağlık-Sen, Sağlıklı Hayat Merkezlerinde Cumartesi mesaisi uygulamasının hafta sonu izin hakkının fiilen ortadan kaldırıldığını belirterek uygulamayı 'angarya' olarak nitelendirdi.
Açıklamada, geçmiş yıllarda benzer bir uygulamanın Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) için hayata geçirildiği hatırlatılarak, 'Bu uygulama ne hedeflenen amaca ulaşmış ne de sağlık hizmetlerinin etkinliğini artırmıştır. Aksine, kamu kaynaklarının israf edilmesine ve çalışanların motivasyonunun düşmesine yol açmıştır' ifadelerine yer verildi.
'Başvuru sayısı arttırılmak isteniyorsa başka yöntemler geliştirmeli'
Türk Sağlık-Sen açıklamasında şu görüşlere yer verdi:
'Sağlıklı Hayat Merkezlerinde de Cumartesi günü tek başına çalışma, güvenlik başta olmak üzere birçok açıdan ciddi riskler doğuracaktır. Süresi ve sınırı belirsiz, sadece 'çalışılsın' anlayışıyla hayata geçirilen düzenlemelerin sağlık hizmetine katkı sunması mümkün değildir. Aksine, çalışanların verimliliğini düşürür. Bakanlık bu düzenlemeden vazgeçmeli, vatandaşların başvuru sayısını artırmak istiyorsa başka yöntemler geliştirmelidir.'
Birlik Sağlık-Sen: 'Personelin can güvenliğini kim nasıl sağlayacak'
Birlik Sağlık-Sen de uygulamaya ilişkin soru işaretleri bulunduğunu belirtti. Sendika, Cumartesi günü tek başına çalışacak personelin güvenliğinin nasıl sağlanacağına dair hiçbir netlik olmadığını ifade etti. Açıklamada, 'Bu personelin can güvenliğini kim, nasıl sağlayacak? O personel hangi usul ve yetkiyle hareket edecek? Sorumluluk kimde olacak? Cumartesi günleri çalışma talimatı verilirken 'mesai kaydırma' tam olarak ne anlama geliyor?' soruları yöneltildi.
Birlik Sağlık-Sen açıklamasında ayrıca vatandaşların SHM'lerde sunulan hizmetlerden en üst düzeyde faydalanmasını istediklerini ancak bunun yolunun plansız ve dayatmacı uygulamalardan geçmediğini belirtti.
'Eksikliğin faturası çalışana kesilemez'
Öncelikle vatandaşların Sağlıklı Hayat Merkezleri ve bu merkezlerde verilen hizmetler hakkında bilgilendirilmesi gerektiğini ifade eden sendika, üyelerinin yazılı talimat olmadan Cumartesi günleri göreve gitmeyeceklerini, uygulamaya yönelik hukuki süreç başlatacaklarını belirtti.
Açıklamada, 'Biz de istiyoruz vatandaşlarımız SHM'deki meslek guruplarımızdan maksimum hizmet alsınlar. Ancak bunun yolu, yapılacak olan uygulamanın artısını eksisini hesap etmeden, ben yaptım oldu mantığıyla olmamalıdır. Öncelikle vatandaşlarımızın Sağlıklı Hayat Merkezleri ve verilen hizmetler hakkında bilgi sahibi olması gerek. Sağlık Bakanlığının, İl ve İlçe Sağlık müdürlüklerinin eksikliğinin faturası çalışana kesilemez. Sendika olarak sağlık çalışanlarımızın yanındayız' denildi.
